چطور از ایمنی بخاری مطمئن باشیم؟
چطور می‌توان هنگام استفاده از بخاری از ایمنی نصب آن اطمینان داشت؟ چه روش‌هایی وجود دارد که نشان دهد خطر نشت گاز یا گاز مونوکسید کربن ما را تهدید نمی‌کند؟ لوله بخاری در چه حالتی ایمن نصب شده است؟ پاسخ سوال‌های از این دست را در مقاله زیر بیابید.
دیدن برف و باران در روزهای سرد زمستان، آن هم از پشت پنجره یک اتاق گرم همواره لذت‌بخش خواهد بود. در واقع این محیط گرم و آرامش‌بخش را شعله‌های آبی بخاری برایمان به ارمغان می‌آورد. استفاده از این وسیله گرمازا مستلزم رعایت نکات ایمنی در هنگام نصب و استفاده است و در صورت عدم رعایت این نکات در عین مفید بودن می‌تواند تهدیدی برای جان و مال افراد باشد. همزمان با سرد شدن هوا استفاده از بخاری‌ها و وسایل گرمایشی نیز بیشتر خواهد شد.
قبل از بکارگیری بخاری‌ها نخست باید از نحوه صحیح کارکرد آن اطمینان حاصل کرد و در صورت وجود عیب و ایراد حتماً باید آنها‌ها را برای تعمیر و بررسی به افراد خبره و نمایندگی‌های مجاز سپرد. نکته مهم دیگر چک کردن اتصالات و مسیر خروج دود از لوله بخاری و دودکش است. بسته بودن این مسیر باعث انباشته شدن گاز منواکسید کرین در محیط داخلی شده و می‌تواند آسیب‌ها و خطرات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. در مقاله پیش رو نخست به تعریف بخاری و بیان تاریخچه آن می‌پردازیم، سپس نکات ایمنی نصب و استفاده از بخاری‌ها را شرح خواهیم داد.
سیر تکامل بخاری
بخاری‌ها در ابتدا به صورت دیواری و به وسیله آجر و گِل رُس در درون دیوار ساخته می‌شدند. سوخت این نوع بخاری به وسیله هیزم تأمین می‌شد و دودهای آن نیز از طریق لوله‌هایی که درون دیوار تعبیه شده بود به خارج انتقال پیدا می‌کرد. سال‌ها گذشت تا این که در قرن پانزدهم بخاری‌های آهنی اختراع شدند که نسبت به نسل قبلی از کارایی بهتری برخوردار بودند. این بخاری‌ها جنسی چُدنی داشتند و در مرکز اتاق قرار داده می‌شدند.
بخاری‌های فلزی نسبت به آجر و گِل گرمای بیشتری از آتش جذب می‌کردند و به محیط انتقال می‌دادند. این بخاری‌ها نیز با سوختن چوب، زغال و سایر سوخت‌های ارزان قیمت گرما تولید می‌کردند. در سال ۱۸۲۰ نوعی بخاری در آمریکا رایج شد که به جای هیزم با احتراق زغال سنگ محیط را گرم می‌کرد. در سال ۱۸۵۶ نیز نخستین بخاری گاز سوز در انگلستان ساخته شد و به تدریج تکامل پیدا کرد و به شکل امروزی درآمد.
بخاری
بخاری وسیله‌ای گرمازا برای محیط‌های سرپوشیده است که با مصرف سوخت حرارت و گرما تولید می‌کند. بخاری‌ها معمولاً از جنس فلز یا آهن هستند که در کنار دیوار قرار می‌گیرند و با مصرف سوخت‌های فسیلی نظیر نفت، گاز، گازوئیل و یا هیزم محیط اطراف خود را گرم می‌کنند. البته امروزه اغلب از بخاری‌های برقی و گازی استفاده می‌شود. دودها و گازهای حاصل احتراق سوخت در بخاری نیز به وسیله دودکش‌هایی به سمت بیرون هدایت می‌شوند.
انواع بخاری
با توجه به این که ایران منابع و سوخت‌های فسیلی گسترده‌ای مانند گاز را در اختیار دارد و دسترسی به این سوخت‌ها با هزینه کم برای عموم به راحتی امکان‌پذیر است، اغلب مردم از بخاری‌های گازی برای گرم کردن محیط استفاده می‌کنند. به همین دلیل در این مقاله نیز به امنیت در استفاده از بخاری‌های گازی پرداخته خواهد شد. البته سیستم‌ها گرمایشی دیگری نیز مانند بخاری‌های برقی، اسپیلت، شومینه، شوفاژ، بخاری‌های نفتی و … نیز وجود دارند که در برخی موارد مورد استفاده قرار می‌گیرند. بخاری‌های گازی در انواع دیواری و زمینی و همچنین در طرح‌های مختلفی تهیه و تولید می‌شوند.
بخاری‌های دیواری نسبت به زمینی فضای کمتری را اشغال می‌کنند اما میزان حرارت تولیدی آن‌ها بسیار کمتر است. این بخاری‌ها معمولاً برای فضاهای کوچک مانند یک اتاق کار طراحی شده‌اند و استفاده از آن در مکان‌های بزرگ مناسب نیست. برخی از بخاری‌های دیواری فاقد دودکش هستند و بهتر است آن‌ها را تنها در مکان‌هایی مانند مغازه‌ها و مکان‌های پر تردد استفاده کرد. اما بخاری‌های دارای دودکش زمینی یکی از بهترین و متداول‌ترین نوع بخاری برای استفاده در محیط‌های بزرگ و منازل مسکونی هستند که از امنیت بالایی نیز برخوردارند. البته کارکرد صحیح و امنیت این بخاری‌ها مستلزم رعایت نکاتی است که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا خواهیم شد.
نکات ایمنی در زمان خرید بخاری
اگر به دنبال خرید بخاری برای مکان‌های مسکونی هستید بهتر است سراغ بخاری‌های دارای دودکش بروید زیرا بکارگیری بخاری‌های بدون نیاز به دودکش در محیط‌های کوچک و بستهای مانند اتاق خواب، حمام و … به دلیل عدم تهویه مناسب هوا باعث کاهش اکسیژن و افزایش گاز مونوکسید کربن شده و عواقب بسیار خطرناکی نظیر گازگرفتگی و مسمومیت را به دنیال خواهد داشت. اگر ناچار به استفاده از این نوع بخاری شدید می‌بایست حتماً بخاری‌های دارای سیستم (ODS) را تهیه کنید تا در اثر کاهش اکسیژن هوا، گاز ورودی قطع و بخاری به صورت خودکار خاموش شود.
یکی دیگر از نکات مهم در زمان خرید بخاری که به استفاده بهینه آن نیز کمک خواهد کرد، متناسب بودن بخاری با متراژ و ابعاد مکان مورد استفاده است. به عنوان مثال بکارگیری یک بخاری بزرگ برای یک اتاق کوچک نادرست بوده و افزایش مصرف انرژی و هزینه‌ها را در پی خواهد داشت. توجه به رده انرژی که با حروف انگلیسی بر روی لوازم خانگی حک می‌شود نیز می‌تواند در مصرف انرژی، استفاده بهینه و بازدهی بخاری مؤثر باشد. بخاری‌های دارای رده انرژی «A» بیشترین بازده و کم‌ترین میزان مصرف را دارند. پس بهتر است بخاری‌های دارای رده انرژی «A» تا «D» را انتخاب کنیم.
نکته آخر در انتخاب بخاری توجه به دفترچه ضمانت‌نامه معتبر و خدمات پس از فروش آن است. ضمانت مناسب و معتبر به ما کمک می‌کند تا خرابی‌های پیش آمده توسط سرویس‌کاران مجاز رفع شود.
نکات ایمنی در نصب و استفاده از بخاری
نصب، راه‌اندازی و تست اولیه بخاری حتماً باید توسط افراد مجرب و سرویس‌کاران مجاز صورت گیرد. در ادامه برخی از موارد مهم که در هنگام نصب و استفاده از بخاری باید همواره مورد بررسی و بازبینی قرار گیرد را معرفی خواهیم کرد.
لوله بخاری
برای راه‌اندازی بخاری می‌بایست نخست به نحوه صحیح خروج دود از لوله بخاری توجه شود. برای این کار می‌توان از سه روش زیر بازبودن لوله بخاری را مورد بررسی قرار داد.
ساده‌ترین راه برای اطمینان از عملکرد صحیح لوله بخاری لمس کردن آن است. برای این کار دست خود را روی قسمت بالایی لوله بخاری قرار می‌دهیم. گرمای لوله عملکرد مطلوب بخاری و خروج صحیح دود از دودکش را نشان می‌دهد. اما سرمای لوله نشانه مسدود بودن مسیر و عدم خروج گازهای سمی است.
در ورودی دریچه مبدأ که لوله بخاری وارد آن می‌شود، شمع یا کبریتی روشن می‌کنیم و چند ثانیه نگه می‌داریم. اگه شعله به سمت داخل کشیده شود یعنی لوله باز است ولی اگر تغییری در آن حاصل نشود نشانه مسدود بودن و عدم مکش مناسب دودکش خواهد بود.
می‌توان با بستن یک وزنه به طناب و رها کردن آن از قسمت خروجی دود کش به سمت مبدأ، بازبودن مسیر را بررسی کرد. اگر وزنه در بین راه گیر کرد مسیر مسدود بوده و در غیر اینصورت فاقد مشکل است.
بهتر است از لوله‌ها و زانوهای فلزی ضخیم برای بخاری‌ها استفاده کرد. لولههای فنری (آکاردئونی) به دلیل ضخامت کم و عدم استحکام کافی مناسب نیستند.
دودکش
انتهای تمام دودکش‌ها می‌بایست از سطح بام ساختمان فاصله‌ای حداقل۶۰ سانتی‌متر داشته باشد و کلاهکی مخصوص به شکل «H» بر روی آن قرار گیرد. بهتر است در مسیر دودکش از بکارگیری زانوهای اضافی و لولههای پر پیچ و خم بپرهیزیم زیرا این کار باعث کاهش کارایی دودکش خواهد شد. دود کش‌ها باید از جنس ورق‌های گالوانیزه و ضد زنگ انتخاب شود و با شیبی عمودی مورد استفاده قرار گیرند.
به منظور عدم نفوذ پرندگان به داخل کلاهک نیز می‌بایست دور آن را با طوری فلزی پوشاند. اگر لوله بخاری از سمت پنجره به بیرون منتقل شود کلاهک آن باید حداقل یک متر ارتفاع عمودی از محل خروج پنجره داشته باشد. عملکرد نادرست لوله بخاری باعث عدم خروج گازهای سمی مونوکسید کربن شده و چون این گازها بدون بو و رنگ هستند آلودگی محیط قابل تشخیص نبوده و می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری برای ساکنان به بار آورد.
شلنگ و اتصالات
فاصله شیلنگ ورودی به بخاری تا شیر گاز نباید از ۱۵۰ سانتی‌متر بیشتر باشد. این شیلنگ‌ها باید از جنس پلاستیک فشرده و مخصوص گاز تهیه شوند و با بستهای فلزی به شیر گاز و بخاری اتصال پیدا کنند. در زمان استفاده از بخاری نیز می‌بایست به صورت دوره‌ای عملکرد صحیح آن مورد بازبینی و بررسی قرار گیرد و در صورت بروز اختلال می‌توان از افراد ماهر و مجرب کمک گرفت.
سایر نکات ایمنی در استفاده از بخاری
علاوه بر موارد ذکر شده نکات زیر نیز می‌توانند در استفاده صحیح از بخاری مؤثر واقع شوند.
- در زمان استفاده از بخاری می‌بایست از درزبندی درب، منافذ و پنجره‌ها خودداری کرد تا اکسیژن کافی محیط تأمین شود.
- قرار دادن انتهای لوله بخاری در ظرف آب بسیار خطرناک بوده و از مسمومیت جلوگیری نخواهد کرد.
- از انتقال گاز به بخاری با استفاده از شیلنگ آب خودداری شود.
- رنگ شعله‌های بخاری همواره باید آبی باشد. در غیر اینصورت احتمالاً خللی در خروج گازهای مونوکسید کربن از لوله به وجود آمده است.
- در صورت ترک منزل به مدت طولانی بهتر است شیر اصلی گاز را ببندید.
- از چسباندن لوله بخاری به شیشه جداً خودداری کنید زیرا این کار باعث شکستن و ترکیدگی شیشه خواهد شد.
- برای بررسی نشتی گاز بهتر است به جای روشن کردن کبریت در اطراف اتصالات و شیلنگ گاز از کف و مواد شوینده استفاده کرد.
- از قرار دادن اشیاء قابل اشتعال در مجاورت بخاری خودداری شود.
نکات ایمنی در استفاده از بخاری
بخاری‌ها به علت این که با گاز سر و کار دارند بیش از سایر کالاها و لوازم موجود در خانه نیازمند مراقبت، نگهداری و رسیدگی هستند. برای انتخاب بخاری بیش از هر چیز باید به ایمنی و تطابق آن با استانداردهای روز دنیا توجه کرد. نصب و راه‌اندازی بخاری نیز مستلزم رعایت نکات ایمنی مهمی است که می‌توان به نحوه انتقال گاز به بخاری، جنس و نوع لوله بخاری و استفاده از کلاهک مناسب اشاره کرد.
خطر نشت گاز مونوکسید کربن
به طورکلی مهم‌ترین خطری که ممکن است در زمان استفاده از بخاری ساکنان را تهدید کند می‌توان نشت گاز مونوکسید کربن به دلیل مسدود بودن یا عدم کارایی لوله بخاری دانست. این گاز خطرناک رنگ و بویی نداشته و در صورت انتشار علائمی نظیر سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و تهوع، کاهش دید، کسلی و کاهش قدرت عضلانی در فرد بروز پیدا می‌کند.
در این صورت می‌بایست سریعاً بخاری را خاموش و محیط را ترک کرد. پس می‌توان با رعایت نکاتی ساده، از بسیاری از خطرات و خسارات پیشگیری به عمل آورد و زمستانی گرم را در کنار خانواده سپری کرد.
*برای ارائه خدمات خود و یا درخواست خدمات مختلف به سایت زیر مراجعه کنید.*
منابع
http://www.imanabadkarokela.com
شما چه فکر میکنید؟